Twee februari, Maria-Lichtmis of kortweg Lichtmis. De Christelijke Kerk herdenkt hiermee de dag waarop Jezus als eerstgeboren zoon in de tempel werd aangeboden aan God.

Lichtmis betekent ook losbol. Niet meteen een woord dat je met een kerkelijke dienst associeert, toch?

Zelf kijk ik vanaf februari reikhalzend uit naar de lente. Ik tel de minuten licht die we elke dag erbij krijgen, tegen eind februari is het elke dag maar liefst vier minuten langer licht dan de vorige dag! Reden genoeg om me lichtzinnig te voelen.

Wat doet die losbol dan met Maria-Lichtmis?

Eerst een beetje geschiedenis. Volgens de oude Joodse wet werd een pasgeboren jongetje 40 dagen na zijn geboorte in de tempel opgedragen aan God. Na de geboorte van Jezus herdacht het Christendom die gewoonte ieder jaar op 14 februari – 40 dagen na Jezus’ geboorte op zes januari. Toen de Christelijke Kerk in Rome bepaalde dat ze de geboorte van Jezus zou vieren op 25 december in plaats van op zes januari, verschoof de herdenking van het tempelfeest naar twee februari.

Later, vanaf de 10^de eeuw, vierde men dit kerkelijk feest met brandende kaarsen: licht-mis. En zoals zo vaak in die tijd was een kerkelijk feest de aanleiding om eens goed uit de bol te gaan. De bras- en slemppartijen zorgden ervoor dat we het woord ‘licht’ ook gingen gebruiken in de betekenis van ‘zich licht voelen’ en zo is de betekenis ‘losbol’ ontstaan.

En de pannenkoeken?

Waarom eten we traditioneel pannenkoeken op twee februari?

Twee februari, Maria-Lichtmis, was in de Middeleeuwen een van de twee dagen waarop plattelandsmensen toestemming kregen om van huis of werkgever te veranderen. Zo’n verandering werd ’s avonds gevierd met een soort haardkoeken die later evolueerden naar onze pannenkoeken.

Dat de vorm en de kleur van een pannenkoek ook nog eens verwees naar de zon en het licht kwam de Christelijke Kerk wel goed uit om dit gerecht mee op te nemen in haar eigen feest van het licht.

Bronnen: Wikipedia, Etymologiedatabank, Kerknet