Süd-Tirol ist nicht Italien.

Tijdens mijn voorbije vakantie werd ik scherp herinnerd aan de macht die taal heeft. De taal die je spreekt of kent, verbindt mensen met elkaar, maar kan hen ook uit elkaar drijven. Dat werd nogmaals duidelijk tijdens onze gezinsvakantie in Italië.

Hoezo Italië? Daar spreekt iedereen toch Italiaans? Niet dus. Enkele provincies zijn twee- of zelfs drietalig. En dat zorgt voor, jawel, gelijkaardige problemen als in ons drietalige landje.

Panini in het zuiden van het noorden

In de eerste week van onze vakantie verbleven we in de provincie Trente, in Noord-Italië. De officiële taal is er het Italiaans en de sfeer is er – voor mij als toerist – door en door Italiaans, met de charmante nonchalance en zuidelijke vrolijkheid, pizza en panini.

Apfelstrudel in het noorden van het noorden

Voor de tweede week van de vakantie reden we 70 km terug naar het noorden, naar de provincie Zuid-Tirol. De provinciegrens tussen Trente en Zuid-Tirol oversteken, bezorgde mij een regelrechte cultuurschok. Plotseling was de taal die overheerste in het straatbeeld Duits, de straten werden ordelijk, de gevels van de huizen netjes en menukaarten spraken van Apfelstrudel.

Volgens de – in een dirndl geklede, Duitssprekende – receptioniste van ons verblijf, vormt de Duitstalige en op Oostenrijk gerichte bevolking in deze regio van Italië nog steeds een onderdrukte minderheid. Meer dan 100 jaar na de annexatie van Zuid-Tirol en Trente door Italië, in de nasleep van WOI, merk je hier nog steeds fricties tussen de Duitssprekende en Italiaanssprekende bevolking.

Fricties en voordelen

Zag je de foto bij dit artikel? Die leuze vond ik op een paaltje in een van de wijngaarden. Ook in het straatbeeld zag ik kleine, maar onmiskenbare statements. Een bordje bij een privédomein, vermeldde dat eerst in het Italiaans en eronder in het Duits; bij de buurman zag je eerst Duits en eronder Italiaans.

Toch zijn er ook voordelen aan wonen in een regio met verschillende culturen. Zo viel het me op dat de handelaars in het dorp de siësta strikt naleefden en de winkels sloten van pakweg 12u tot 16u. ’s Avonds waren ze echter veel minder lang geopend dan in zuidelijkere regio’s in Italië. Het lijkt er dus op dat de Zuid-Tiroolse handelaar minder hard moet werken dan zuidelijke buren. Of hoe je cultuurverschillen gewoon naar je hand kunt zetten 😊.

(Weetje: ik sprak hierboven over drietalige provincies in Italië. In Zuid-Tirol is de derde officiële taal het Ladijn, een Reto-Romaanse taal die afstamt van het Volkslatijn en door 4% van de bevolking in Zuid-Tirol wordt gesproken.)

Woord- en taalgebruik bepalen het imago van jouw bedrijf of organisatie. Wil jij advies of hulp bij het schrijven en vertalen van jouw bedrijfsteksten? Kijk eens rond op de website of contacteer me.